فلسفه روزه از دیدگاه مولایمان علی علیه السلام
روح روزه زمانی در روزه دار تبلور می یابد كه شخص تمام اعضا و جوارح خود را روزه دار بداند و با پرهیز از گناه و معصیت و حتی اندیشه گناه كردن درجه و مرتبت خود را به خدا نزدیك نماید.
در حدیثی دیگر از حضرت امیر (ع) می خوانیم؛ روزه دل از {برای} اندیشه در {ترك} گناهان، بهتر از روزه شكم است از غذا خوردن و آشامیدن.
در این حدیث شریف نیز به دو نوع روزه اشاره شده: 1 روزه جان. 2 روزه جسم.
روزه جسم مرحله نازله روزه است و گستره آن محدود به زمان خاص می باشد. روزه جسم و شكم آسان است و هر كس با اراده اندك می تواند از عهده آن برآید.
در حدیثی دیگر، امیرالمؤمنین(ع) می فرمایند: روزه جان، خودداری كردن حواس پنجگانه ازسایر گناهان و خلوت و آسوده ماندن دل از تمام اسباب پلیدی است. در این حدیث نیز به روزه جان اهمیت بیشتری داده شده و آن را موجب پاكی و طهارت از همه گناهان دانسته اند. شاید تعبیر به سایر گناهان نیزاز این جهت باشدكه برخی گناهان مربوط به غیرحواس است و امكان دارد مراد جمیع گناهان باشد.
در روایتی دیگراز امام (ع) حضرت با اشاره به روزه نفس می فرمایند: روزه نفس و امساك آن از لذتهای دنیا سودمندترین روزه ها است.
حضرت در حدیثی دیگر به روزه داری های بی حاصل اشاره می فرماید و می گوید: بسا روزه داری كه بهره ای جز گرسنگی و تشنگی از روزه داری خود ندارد. با بررسی این احادیث نیكوست حال كه سر تسلیم به معبود سپرده و دستور وی را در پاسداشت ماه رمضان و انجام فریضه مهم روزه عملی می سازیم توجه به بعد روحانی روزه را جدی تر بگیریم و از روزه رمضان هم سپری در برابر عذاب الهی بسازیم و هم با ارتباط عاشقانه با حضرت باری تعالی رضایت همیشگی اورا فراهم آوریم و نه تنها از عذاب و عقوبت او دوری كنیم، بلكه خود را در ماه رمضان و در طول سال ملزم به انجام اعمالی بدانیم كه گام نهادن در جهت رضای الهی باشد.
حضرت در خطبه 110 نهج البلاغه پس از برشمردن آثار ایمان به خداوند یكتا، به برخی تكالیف مسلمانان اشاره می كند. ایشان برپا داشتن نماز را آیین امت اسلامی، پرداختن زكات را تكلیف واجب الهی، حج را نابودكننده فقر و شستشو دهنده گناهان برمی شمارند و از روزه ماه رمضان به عنوان سپری در برابر عذاب الهی یاد می كنند و می فرمایند: صوم شهر رمضان فانه جنه من العقاب؛ همانا روزه ماه رمضان سپری است در برابر عذاب الهی (خطبه 110 شرح محمد دشتی) درهای رحمت الهی در ماه مبارك رمضان گشوده است بنابراین انسان دانا در این ماه با انجام اعمالی كه موحب رضایت الهی می شود، می تواند ضمن انس گرفتن با معبود روح و جان خود را به زیور ایمان آراسته نموده و نظر لطف حضرت حق را برای خود به ارمغان آورد.
بدیهی است مراد حضرت از روزه ای كه سپری در برابر عذاب الهی است صرفاً امساك از خوردن وآشامیدن نیست، بلكــه روزه ای است كــه طراوت و شادابی روح را به همراه دارد و موجب ارتباط قلبی و همیشگی روزه دار با خدای یكتاست نكته ای كه در احادیث بعدی منقول از حضرت در ادامه می آید. در خطبه قاصعه كه یكی از خطبه های طولانی حضرت است، ایشان در كنار نكوهش ارزشهای جاهلی، به زیباترین بیان فلسفه احكام نورانی اسلام را تبیین می نمایند. پرهیز از در افتادن در دام شیطان، خودداری از كبر و غرور و خودپسندی، برپاداشتن اعمال عبادی از جمله حج، نماز و روزه توصیه های فردی و اجتماعی فراوانی را برای مخاطبان مطرح می نمایند.
http://bishtarbedanim.ir